Uległeś wypadkowi, który pozostawił po sobie trwałe lub długotrwałe konsekwencje zdrowotne? Są one definiowane jako uszczerbek na zdrowiu. Jeśli go doznałeś, w wielu sytuacjach należy Ci się zadośćuczynienie i/lub odszkodowanie. Dowiedz się, od kogo możesz się domagać takich świadczeń, na jakich zasadach i w jaki sposób.

Odszkodowanie, co do zasady, ma za zadanie pokrycie strat majątkowych poniesionych przez osobę poszkodowaną w wyniku określonego zdarzenia . Czym innym jest jednak zadośćuczynienie za uszczerbek na zdrowiu. Jest ono przyznawane za poniesione szkody niematerialne, a więc te związane z bólem i cierpieniem, jakich doświadczył poszkodowany w wyniku uszczerbku na zdrowiu.

 Co to jest uszczerbek na zdrowiu?

Uszczerbek na zdrowiu nie ma jednoznacznej definicji w przepisach prawa. Można ją jednak sformułować na podstawie przepisów określających , jaki procent uszczerbku na zdrowiu jest „przyznawany” za określone obrażenia doznane przez poszkodowanego . Można więc powiedzieć, że uszczerbek na zdrowiu jest  stałym lub długotrwałym naruszeniem sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie jego czynności  

Warto wiedzieć, że:

• stały uszczerbek na zdrowiu to takie negatywne konsekwencje dla organizmu, które nie zanikną pod wpływem czasu i są nieodwracalne; będzie to np. utrata kończyny, trwałe upośledzenie narządu ruchu itp.;
• długotrwały uszczerbek na zdrowiu – to sytuacja, w której doznane urazy niosą za sobą negatywne skutki przez dłużej niż 6 miesięcy, ale rokują poprawę; będą to np. tymczasowe problemy z poruszaniem się po poważnym złamaniu nogi.

Należy także pamiętać, że za uszczerbek na zdrowiu nie można uznać dolegliwości, które zupełnie zanikają w okresie do 6 miesięcy po wypadku. Do tej kategorii nie klasyfikują się więc np. siniaki, które wchłoną się po kilku tygodniach, lekkie rany czy drobne zwichnięcia.

Komu przysługuje zadośćuczynienie i/lub odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu?

Zadośćuczynienie za uszczerbek na zdrowiu przysługuje przede wszystkim osobom, które doznały go nie ze swojej winy. Mowa tutaj np. o:

• pokrzywdzonych w wypadkach komunikacyjnych,
• pracownikach, którzy doświadczyli wypadku przy pracy,
• pacjentach, którzy doznali uszczerbku w wyniku źle udzielonej pomocy medycznej / nieprawidłowo wykonanego zabiegu czy operacji.

W powyższych przypadkach możliwe jest domaganie się takiej formy rekompensaty bezpośrednio od sprawcy zdarzenia albo od ubezpieczyciela, z którym sprawca zawarł umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC). Ubezpieczenia OC mogą być natomiast obowiązkowe (jak np. ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych) albo dobrowolne (np. ubezpieczenie OC pracodawcy od wypadków przy pracy).

Możliwe jest również zawarcie z zakładem ubezpieczeń umowy ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW). W takiej sytuacji kluczowy jest sam fakt wystąpienia szkody (krzywdy), natomiast mniej istotne jest to, w wyniku czyjego działania lub zaniechania ona powstała.

W przypadku wypadków przy pracy można ubiegać się o dodatkowo o jednorazowe odszkodowanie z ZUS.

Jaka jest wartość zadośćuczynienia (odszkodowania) za uszczerbek na zdrowiu?

Brak jest jednolitych kryteriów, według których można byłoby jednoznacznie oszacować wysokość należnego zadośćuczynienia z tytułu uszczerbku na zdrowiu. Na wysokość tego rodzaju rekompensaty wpływ mają bowiem indywidualne okoliczności danego przypadku, Pod uwagę bierze się np. charakter i długotrwałość rozstroju zdrowia i krzywd psychicznych, kwestię utraty samodzielności społecznej, poczucie wykluczenia, które jest wynikiem problemów zdrowotnych itp. Dlatego ustalenie kwoty zadośćuczynienia nie jest zadaniem łatwym. 

Sprawdź również: Odszkodowanie za wypadek komunikacyjny

Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy. Jak jest ustalana jego wysokość ? Decyzję w sprawie przyznania lub odmowy przyznania odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy wydaje ZUS w oparciu o orzeczenie lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS, które określa jaki procent uszczerbku na zdrowiu nastąpił oraz czy jest to uszczerbek trwały czy długotrwały. Na tej podstawie oblicza się wysokość odszkodowania. Podstawą orzekania przez lekarzy orzeczników lub komisje lekarskie ZUS jest załącznik do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. z 2002 r., Nr 234 poz. 1974). To tabela, która szczegółowo opisuje, jaki procent uszczerbku powinien być naliczony za określone obrażenia.

Jeśli odszkodowanie ma być wypłacone z ubezpieczenia NNW , o sposobie naliczania procentu uszczerbku decyduje treść umowy ubezpieczenia. Informacje na temat zasad naliczania odszkodowania można znaleźć w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU).

 Jak ubiegać się o zadośćuczynienie za uszczerbek na zdrowiu oraz odszkodowanie ?

Jeśli doświadczyłeś uszczerbku na zdrowiu, możesz wystąpić o stosowną rekompensatę bezpośrednio do sprawcy lub do ubezpieczyciela. Jednak bardzo często uzyskanie kwoty, która byłaby adekwatna do doznanej krzywdy , jest poważnym wyzwaniem. Dlatego wiele osób decyduje się na skorzystanie z pomocy prawnej. Prawnik pomaga m.in. w skompletowaniu dokumentacji, która pozwala udowodnić poniesione straty, a także w złożeniu stosownych wniosków do ubezpieczyciela / sądu oraz może reprezentować poszkodowanego przy negocjacjach oraz przed sądem.

Więcej informacji na temat odszkodowań i zadośćuczynień za uszczerbek na zdrowiu można uzyskać w naszej kancelarii.