Wyrok TSUE w polskiej sprawie związanej z SKD – sankcją kredytu darmowego
Banki w ogromnych tarapatach! Pierwszy wyrok TSUE w polskiej sprawie związanej z SKD – sankcją kredytu darmowego – wyrok TSUE z dnia 13 lutego 2025 r. w sprawie C-472/23.
Dzień 13 lutego 2025 r., z całą pewnością przejdzie do historii jako początek kolejnych wielkich porażek sektora bankowego w starciu z konsumentami. To właśnie dziś zapadł ważny wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie SKD (sankcji kredytu darmowego). TSUE odpowiedział w nim na trzy niezwykle ważne pytania, które przytoczymy poniżej.
Możemy spodziewać się, że jest to początek kolejnych problemów sektora bankowego w starciu z konsumentami, którym na wzór sporów frankowych, TSUE przyznał rację.
Pierwsze pytanie – czy art. 10 ust. 2 lit. g) [dyrektywy 2008/48] w kontekście motywów 6, 8 i 31 tej dyrektywy należy rozumieć w ten sposób, że w przypadku, w którym, z uwagi na uznanie części postanowień umowy kredytu konsumenckiego za nieuczciwe, [RRSO] kredytu podane przez kredytodawcę przy zawarciu umowy jest wyższe niż przy założeniu, że nieuczciwy warunek umowny nie jest wiążący, kredytodawca uchybił obowiązkowi nałożonemu na niego w tym przepisie?
TSUE jednoznacznie wskazuje w dzisiejszym wyroku:
„Artykuł 10 ust. 2 lit. g) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG należy interpretować w ten sposób, że okoliczność, iż w umowie o kredyt wskazano rzeczywistą roczną stopę oprocentowania, która okazuje się zawyżona ze względu na to, że niektóre warunki tej umowy zostały następnie uznane za nieuczciwe w rozumieniu art. 6 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, a tym samym za niewiążące dla konsumenta, nie stanowi sama w sobie naruszenia obowiązku informacyjnego ustanowionego w tym przepisie dyrektywy 2008/48.”.
Drugie pytanie – czy art. 10 ust. 2 lit. k) [dyrektywy 2008/48] w kontekście motywów 6, 8 i 31 tej dyrektywy należy rozumieć w ten sposób, że wystarczające jest podanie konsumentowi informacji o tym, jak często, w jakich sytuacjach i o jaki maksymalnie procent mogą być podwyższone opłaty związane z wykonywaniem umowy, nawet jeśli konsument nie może zweryfikować zaistnienia danej sytuacji, a opłata może w konsekwencji zostać podwojona?
TSUE wyjaśnia, że:
„Artykuł 10 ust. 2 lit. k) dyrektywy 2008/48 należy interpretować w ten sposób, że fakt, iż umowa o kredyt wymienia pewną liczbę okoliczności uzasadniających zwiększenie opłat związanych z wykonaniem umowy, przy czym właściwie poinformowany oraz dostatecznie uważny i rozsądny konsument nie jest w stanie zweryfikować ich wystąpienia ani ich wpływu na te opłaty, stanowi naruszenie obowiązku informacyjnego ustanowionego w tym przepisie, o ile wskazanie to może podważyć możliwość dokonania przez tego konsumenta oceny zakresu jego zobowiązania.”.
Trzecie pytanie – czy art. 23 [dyrektywy 2008/48] w kontekście motywów 6, 8, 9 i 47 tej dyrektywy należy rozumieć w ten sposób, że sprzeciwia się on przepisom krajowym, które przewidują jedynie jedną sankcję za naruszenie obowiązku informacyjnego nałożonego na kredytodawcę, niezależenie od stopnia naruszenia obowiązku informacyjnego i jego wpływu na ewentualną decyzję konsumenta co do zawarcia umowy kredytu, która obejmuje uczynienie kredytu nieoprocentowanym i bezpłatnym?
TSUE stoi na stanowisku, że:
„Artykuł 23 dyrektywy 2008/48 w związku z jej motywem 47 należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które przewiduje – w przypadku naruszenia obowiązku informacyjnego nałożonego na kredytodawcę zgodnie z art. 10 ust. 2 tej dyrektywy – jednolitą sankcję polegającą na pozbawieniu kredytodawcy prawa do odsetek i opłat, niezależnie od indywidualnego stopnia wagi takiego naruszenia, o ile naruszenie to może podważyć możliwość oceny przez konsumenta zakresu jego zobowiązania.”.
Podsumowując
- Błędne określenie RRSO nie stanowi samo w sobie naruszenia obowiązku informacyjnego przez kredytodawcę (bank);
- Umowa powinna być tak skonstruowana, żeby w sposób jasny i zrozumiały informowała konsumenta w zakresie wszelkich opłat z nią związanych;
- Zastosowanie sankcji kredytu darmowego jest sankcją niezależną od indywidualnego stopnia naruszenia dokonanego przez kredytodawcę.
- Opublikowano w: Dochodzenie roszczeń, Kodeks cywilny, konsumenci, kredyt
Sankcja kredytu darmowego (SKD) w odniesieniu do kredytów konsumenckich udzielanych w walucie PLN
Dzisiejsza publikacja będzie traktować o niezwykle popularnym w ostatnim czasie procederem korzystania przez konsumentów, którzy mają kredyt konsumencki udzielony w złotówkach (PLN) z sankcji kredytu darmowego (SKD). Z uwagi na fakt, iż obserwujemy spory wzrost zainteresowania tego typu rozwiązaniami, postanowiliśmy przybliżyć Państwu to zagadnienie i zachęcić do skorzystania z oferty naszej kancelarii.
- Opublikowano w: Dochodzenie roszczeń, Kodeks cywilny, konsumenci, kredyt, umowy
Ocena przyczynienia się poszkodowanego do powstałej szkody
W drugiej części zagadnienia skupimy się na problematyce związanej z oceną przyczynienia się poszkodowanego do powstałej szkody. Całość rozwinięta zostanie przez pryzmat analizy wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2023 r., sygn. akt: II CSKP 1247/22, w którym skład orzekający w niezwykle trafny sposób odniósł się do kwestii oceny przyczynienia się do szkody.
- Opublikowano w: Dochodzenie roszczeń, Kodeks cywilny, odszkodowanie
Zmniejszenie odszkodowania z uwagi na przyczynienie się poszkodowanego
W dzisiejszej publikacji przeanalizujemy zagadnienie związane z kwestią zmniejszenia wysokości odszkodowania w kontekście przyczynienia się poszkodowanego do szkody. Powyższe zagadnienie zostanie podzielone na dwie części. Pierwsza z nich odnosić będzie się do ważnego stanowiska, które zostało zaprezentowane przez skład orzekający w wyroku Sądu Najwyższego z dnia z dnia 23 listopada 2022 r., sygn. akt: II CSKP 458/22. Druga część natomiast odnosić się będzie do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2023 r., sygn. akt: II CSKP 1247/22, w której poruszony zostanie problem ocena przyczynienia się poszkodowanego do szkody, która wystąpiła.
- Opublikowano w: Dochodzenie roszczeń, Kodeks cywilny, odszkodowanie, zadośćuczynienie
Niedozwolone postanowienie ogólnych warunków umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym
Dzisiejsza publikacja będzie odnosić się do zagadnienia związanego z niedozwolonymi postanowieniami ogólnych warunków umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym przez pryzmat ciekawego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2023 r., sygn. akt: II CSKP 1884/22.
Tytułem wstępu należy wyjaśnić, że całość zagadnienia odnosi się do aktualnych przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610) – zw. dalej: „k.c.” oraz przywołanego orzecznictwa Sądu Najwyższego.
- Opublikowano w: Dochodzenie roszczeń, Kodeks cywilny, polisa na życie, umowy
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez agenta ubezpieczeniowego
W dzisiejszej publikacji skupimy się na zagadnieniu związanym z odpowiedzialnością za szkodę wyrządzoną przez agenta ubezpieczeniowego. Przedmiotowe zagadnienie zostanie wyjaśnione przez nas przez pryzmat ciekawego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2015 r., sygn. akt: I CSK 28/15.
- Opublikowano w: Dochodzenie roszczeń, Kodeks cywilny, odszkodowanie, polisa na życie, zadośćuczynienie
Ubezpieczenie OC pojazdów mechanicznych – czy uwzględniać ulgi i rabaty na usługi naprawcze
W dzisiejszej publikacji przybliżymy zagadnienie związane z kwestią ulg i rabatów, które to mogą być naliczane w przypadku usług naprawczych w kontekście ubezpieczenia OC pojazdu mechanicznego. Zagadnienie to budziło na tyle istotne problemy natury prawnej, że stało się podstawą do wydania uchwały w składzie 7 sędziów Sądu Najwyższego. Całość zagadnienia odnosi się do aktualnych przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610) – zw. dalej: „k.c.”.
Mowa tu o uchwale z dnia 8 maja 2024 r., w której siedmioosobowy skład Sądu Najwyższego uchwalił dwa ważne stanowiska.
- Opublikowano w: Dochodzenie roszczeń, Kodeks cywilny, odszkodowanie
Pojęcie wypadku ubezpieczeniowego
Dzisiejsza publikacja będzie odnosić się do wyjaśnienia pojęcia wypadku ubezpieczeniowego, które to zagadnienie wytłumaczone zostanie przez pryzmat ciekawego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2019 r. sygn. akt: IV CSK 516/17.
Tytułem wstępu należy wyjaśnić, że całość zagadnienia odnosi się do aktualnych przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610) – zw. dalej: „k.c.” oraz przywołanego orzecznictwa Sądu Najwyższego.
Ważne tezy orzecznicze z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2019 r., sygn. akt: IV CSK 516/17, wyroku z dnia 6 lutego 2015 r., sygn. akt: II CSK 295/14 oraz wyroku z dnia 14 marca 2018 r., sygn. akt: II CSK 445/17
W tym miejscu warto jest zacytować wprost trafne tezy, które niosą ze sobą sporą dawkę praktycznych informacji:
Teza nr 1 (sygn. akt: IV CSK 516/17):
„Pojęcie wypadku ubezpieczeniowego, którego wystąpienia warunkuje obowiązek spełnienia przez ubezpieczyciela określonego świadczenia (art. 805 § 1 k.c.) nie zostało ustawowo zdefiniowane. Z tego względu stwierdzenie, czy konkretne zdarzenie stanowi taki wypadek, z reguły wymaga dokonania wykładni umowy ubezpieczenia oraz – stanowiących jej integralną część – ogólnych warunków ubezpieczenia, przy uwzględnieniu reguł określonych w art. 65 § 2 k.c. Wykładnia ta nie może pomijać celu umowy ubezpieczenia, którym jest ochrona ubezpieczonego, realizowana przez uwzględnienie – jako zasady – odpowiedzialności ubezpieczyciela, przy jednoczesnym ograniczonym rozumieniu przesłanek wyłączających tę odpowiedzialność; nie może zatem prowadzić do zaostrzenia wymagań stawianych ubezpieczającemu i ograniczenia obowiązków ubezpieczyciele; powinna przy tym respektować założenia racjonalności niezbędne do uzyskania rozsądnego rezultatu.”.
Teza nr 2 (sygn. akt: II CSK 295/14):
„Obowiązkiem ubezpieczyciela wynikającym z art. 805 § 1 k.c. jest spełnienie określonego świadczenia w razie zajścia przewidzianego umową wypadku, co nie jest tożsame wyłącznie z jego obowiązkiem zrekompensowania jedynie wydatków wcześniej poniesionych przez ubezpieczonego z własnych środków na usunięcie skutków wypadku.”.
Teza nr 3 (sygn. akt: II CSK 295/14):
„Postanowienia ogólnych warunków umów ubezpieczenia podlegają wykładni według reguł określonych w art. 65 § 2 k.c., gdy ich postanowienia nie są precyzyjne i stwarzają wątpliwości co do ich istotnej treści, a wykładnia taka nie może pomijać celu, w jakim umowa została zawarta, a także natury i funkcji zobowiązania. Umowa ubezpieczenia pełni przecież funkcję ochronną i z tej przyczyny miarodajny dla wykładni jej postanowień jest punkt widzenia tego, kto jest chroniony, a wątpliwości interpretacyjne nie mogą obciążać ubezpieczonego.”.
Teza nr 4 (sygn. akt: II CSK 445/17):
„O treści ubezpieczeniowego stosunku zobowiązaniowego przesądzają również, poza postanowieniami umowy ubezpieczenia, postanowienia wzorca umowy ustalonego przez ubezpieczyciela w postaci ogólnych warunków ubezpieczenia (OWU), doręczonego ubezpieczającemu przed zawarciem umowy (art. 384 § 1 k.c. i art. 805 § 1 k.c.).”.
Teza nr 5 (sygn. akt: II CSK 445/17):
„Postanowienia OWU podlegają wykładni według reguł określonych w art. 65 § 2 k.c., jeśli ich postanowienia nie są precyzyjne i stwarzają wątpliwości co do ich istotnej treści. Wykładnia taka nie może pomijać celu, w jakim umowa ubezpieczenia została zawarta, a także natury i funkcji zobowiązania, a celem tej umowy jest udzielenie ubezpieczonemu ochrony w razie wystąpienia określonego ryzyka. Dlatego też postanowienia OWU powinny precyzyjnie określać postacie ubezpieczonego ryzyka, a w razie niejasności czy wątpliwości także co do wzajemnej relacji między tym postanowieniami należy z mocy art. 385 § 2 k.c. interpretować je na korzyść ubezpieczającego.”.
Teza nr 6 (sygn. akt: II CSK 445/17):
„Umowa ubezpieczenia należy do umów szczególnego zaufania, a jej postanowienia oraz postanowienia OWU ubezpieczyciela powinny być jasne, zrozumiałe i jednoznaczne, aby ubezpieczający przed jej zawarciem miał świadomość ryzyk, które nie są objęte ubezpieczeniem oraz przesłanek, które ograniczają lub wyłączają odpowiedzialność ubezpieczyciela. Należy więc wykluczyć taką wykładnię postanowień OWU, by usprawiedliwiała ona odmowę wypłaty odszkodowania w sytuacji, gdy ubezpieczający dopiero po zajściu zdarzenia dowiaduje się, że nie było ono objęte ubezpieczeniem.”.
- Opublikowano w: Dochodzenie roszczeń, Kodeks cywilny, odszkodowanie, polisa na życie, zadośćuczynienie
Odpowiedzialność bezpośredniego sprawcy szkody a dochodzenie odszkodowania od ubezpieczyciela
W dzisiejszej publikacji skupimy się na zagadnieniu związanym z odpowiedzialnością bezpośredniego sprawy szkody, mimo iż doszło do zawarcia umowy ubezpieczenia. Bezspornym pozostaje fakt, iż zawarcie umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej nie uchyla odpowiedzialności podmiotu, w związku którego działaniem lub zaniechaniem doszło do powstania szkody. To ważna okoliczność, która wymaga podkreślenia.
Przedmiotowe zagadnienie zostanie przez nas wyjaśnione przez pryzmat wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 lutego 2020 r., sygn. akt: VII AGa 1764/18.
- Opublikowano w: Dochodzenie roszczeń, Kodeks cywilny, odszkodowanie, zadośćuczynienie
Przedawnienie roszczeń związanych z tzw. polisolokatami
Niezwykle ważne uchwały Sądu Najwyższego z dnia 10 sierpnia 2018 r. w sprawie terminu przedawnienia roszczeń z tzw.: „polisolokat” – sygn. akt: III CZP 13/18. Z jakim terminem przedawniają się roszczenia związane z polisolokatami – czyli z umowami ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym (polisy UFK)? (więcej…)
- Opublikowano w: Dochodzenie roszczeń, Kodeks cywilny, konsumenci
