Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwo rolnego, podobnie jak OC pojazdów mechanicznych jest ubezpieczeniem obowiązkowym. Ubezpieczenie OC rolników obejmuje odpowiedzialność rolnika, osoby pozostającej z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym oraz osób pracujących w jego gospodarstwie rolnym za szkodę związaną z gospodarstwem rolnym. Sąd Najwyższy w uchwale z 20 czerwca 2017 r. potwierdził, że OC rolników obejmuje również szkody wyrządzone przez psa wykorzystywanego przez rolnika użytkowo w gospodarstwie rolnym.
Na wstępie należy wskazać, że osoba, która zwierzę chowa albo się nim posługuje, obowiązana jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody niezależnie od tego, czy zwierzę było pod nadzorem tej osoby, czy też zabłąkało się lub uciekło. Wyłączenie odpowiedzialności za zwierzę wymaga wykazania nie ponoszenia winy przez właściciela (istnieje domniemani winy właściciela zwierzęcia).
Powyższa odpowiedzialność za zwierzę oraz obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolników spowodowało zadanie przez Rzecznika Finansowego pytania, czy z ubezpieczenia OC rolników przysługuje odszkodowanie za szkody przy udziale psa wykorzystywanego przez rolnika użytkowo w gospodarstwie rolnym?
Pytanie pojawiło się w związku z różną praktyką zakładów ubezpieczeń w zakresie uznawania odpowiedzialności za szkody związane z posiadaniem gospodarstwa rolnego wyrządzone przez psa. Również orzecznictwo we wskazanym zakresie zawierało rozbieżności. Jak wskazano we winsoku o wydanie uchwały „Część zakładów ubezpieczeń odmawia wypłaty odszkodowań z umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (dalej: „OC”) rolników za szkody wyrządzone przez psa, pomimo że chodzi o psa wykorzystywanego użytkowo w gospodarstwie przez ubezpieczonego rolnika, jako pies stróżujący, albo wykorzystywanego w pasterstwie. Powołują się na prezentowany w orzeczeniach niektórych sądów pogląd, że szkoda wyrządzona przez psa wykorzystywanego w gospodarstwie nie ma związku z posiadaniem gospodarstwa, gdyż pies nie jest zwierzęciem gospodarskim w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (…). W innych przypadkach zakłady ubezpieczeń uznają odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez psa, opierając się na orzecznictwie, zgodnie z którym w przypadku szkody wyrządzonej przez psa wykorzystywanego w gospodarstwie użytkowo zachodzi odpowiedzialność ubezpieczyciela”.
Sąd Najwyższy, w Uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2017 r., sygn. akt III CZP 114/16 wskazał, że przepisy regulujące odszkodowanie z ubezpieczenia OC rolników mają także „zastosowanie do szkód wyrządzonych przez psa wykorzystywanego przez rolnika użytkowo w gospodarstwie rolnym”.
Jak wskazuje się w uchwale znaczenie dla uznania, czy zachowanie psa jest objęte ochroną ubezpieczeniową z OC rolników powinny decydować kryteria funkcjonalne i okoliczności konkretnej sprawy. Jeżeli zwierzę pełni więc w gospodarstwie rolnym użytkową rolę, tj. np.
- pilnuje inwentarza, zbiorów lub maszyn i urządzeń wykorzystywanych w tym gospodarstwie;
- jest psem pasterskim
to szkody wyrządzone przez takiego psa są objęte ochroną ubezpieczeniową wynikającą z obowiązkowego OC rolników.
Jeżeli jako rolnik lub osoba poszkodowana masz problem z uzyskaniem odszkodowania, zapraszamy Cię do kontaktu. Pomożemy ustalić Ci jakie masz prawa i poprowadzimy dla Ciebie kompleksowo sprawę.
Możesz się również zapoznać z naszą ofertą w zakresie odszkodowań i szczególną ofertą w zakresie odszkodowań za wypadek w rolnictwie.
