Tematyka związana z kwestią przedawnienia roszczeń jest wciąż niezwykle żywa i aktualna. Nie jest inaczej w przypadku przerwania biegu przedawnienia roszczeń związanych ze świadczeniami należnymi od Towarzystwa Ubezpieczeniowego. W dzisiejszej publikacji skupimy się właśnie na tym temacie, który zostanie przez nas wyjaśniony na podstawie ciekawych tez orzeczniczych Sądu Najwyższego.
Przedmiotowa publikacja oparta będzie o tezy Sądu Najwyższego, które zostały przedstawione w wyroku z dnia 12 maja 2021 r., sygn. akt: IV CSKP 36/21 oraz wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r., sygn. akt: IV CSK 472/18.
Przerwanie biegu przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2021 r.
W tym miejscu warto jest przywołać tezę, którą zaprezentował skład orzekający w przedmiotowym postanowieniu Sąd Najwyższy – „Przerwanie biegu przedawnienia następuje w wyniku aktywności uprawnionego w stosunku do zobowiązanego; innymi słowy, bieg przedawnienia przerywają określone czynności podjęte przez wierzyciela wobec dłużnika. W okresie przedawnienia uprawniony powinien przedsięwziąć stosowne czynności dla zachowania i zaspokojenia swojego roszczenia, a ustawodawca „premiuje zachowania zmierzające w tym kierunku przerwą biegu przedawnienia”. Artykuł 819 § 4 k.c. rozszerza (w stosunku do art. 123 § 1 k.c.) zakres takich czynności i obejmuje nim zgłoszenie ubezpieczycielowi roszczenia oraz zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. To przychylne dla poszkodowanego unormowanie znajdzie jednak zastosowanie tylko wtedy, gdy poszkodowany z niego skorzysta, a więc podejmie jeden z przewidzianych w przepisie kroków.”. Dodatkowo skład orzekający wskazał, że – „Artykuł 819 § 4 k.c. ma zastosowanie do wszystkich roszczeń określonych w art. 819 k.c.”.
Przerwanie biegu przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2019 r.
Za składem orzekającym warto jest powtórzyć, że – „Bieg terminu przedawnienia roszczenia, przerwany na podstawie art. 819 § 4 k.c., rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym ubezpieczony otrzymał od ubezpieczyciela pisemne oświadczenie o przyznaniu lub odmowie świadczenia, które kończy postępowanie likwidacyjne. Sąd Apelacyjny w (…) w zaskarżonym wyroku nie podzielił tego poglądu, powołując się na kilka wypowiedzi w piśmiennictwie. Nie dostrzegł jednak, że w ten sposób pośrednio skrytykował również orzecznictwo Sądu Najwyższego. Zgodnie z wyrokiem z dnia 16 listopada 2017 r., V CSK 31/17 (niepubl.), oświadczenie ubezpieczyciela nie nosi waloru oświadczenia kończącego postępowanie likwidacyjne, jeśli nie ma ono charakteru definitywnego. Dopóki zatem postępowanie likwidacyjne nie skończy się definitywnie, to oświadczenie ubezpieczyciela nie nosi waloru oświadczenia kończącego to postępowanie, a zatem wywołującego skutek prawny w postaci rozpoczęcia na nowo biegu przedawnienia z mocy art. 819 § 4 zd. drugie k.c. Treść takiego oświadczenia woli musi więc spełniać wymagania przewidziane w art. 16 ust. 3 u.d.u., wskazując m.in. na okoliczności oraz na podstawę prawną uzasadniającą stanowczą odmowę wypłaty świadczenia. Stanowisko to zostało potwierdzone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2014 r., V CSK 5/14 (OSNC-ZD 2016, nr A, poz. 11), według którego bieg terminu przedawnienia roszczenia przerwany na podstawie art. 819 § 4 k.c. rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym ubezpieczony otrzymał od ubezpieczyciela pisemne oświadczenie o przyznaniu lub odmowie świadczenia, które kończy postępowanie likwidacyjne.”.
Podsumowanie
Wszelkie spory związane z Towarzystwami Ubezpieczeniowymi wymagają każdorazowej wnikliwej analizy prawnej. Za każdym razem warto jest skorzystać z pomocy wyspecjalizowanych pełnomocników, którzy doskonale znają realia prowadzenia takich sporów. Zagadnienia związane z przerwaniem biegu przedawnienia roszczeń są często występującymi w praktyce kwestiami, na które również zwracają uwagę nasi prawnicy.
