Pozew do sądu o zapłatę należności jest narzędziem prawnym, które można wykorzystać jako ostateczne w procesie upominania się o należne pieniądze – niezależnie od tego, czy jest to nieopłacona faktura za wykonaną usługę czy na przykład sprzedaż fizycznego przedmiotu. Ponadto w ten sposób swoich praw mogą dochodzić również pracownicy – wówczas składa się pozew o zapłatę zaległego wynagrodzenia.

Pozew sądowy o zapłatę jest ostatnim krokiem ku odzyskaniu należności. Na początku – po przekroczeniu terminu płatności – wierzyciele stosują wobec dłużników ponaglenia słowne (telefoniczne, mailowe lub podczas kontaktu osobistego). Jeśli taka forma przypomnienia o spłacie nie zadziała, do dyspozycji wierzycieli pozostaje wysłanie przedsądowego wezwania do zapłaty. Następny krok to omawiany w poniższym artykule pozew o zapłatę należności, którego wynikiem powinien być upragniony zwrot należności.

Pozew o zapłatę należności – czym jest?

Pozew do sądu o zwrot pieniędzy (czyli de facto pozew o zapłatę należności) jest pismem, które pomaga uzyskać opłaty za zaległe faktury od dłużnika. Kieruje się je do sądu – wówczas cała sprawa staje się oficjalna i zwiększa się szanse na odzyskanie należności. Pozew musi zawierać wszystkie określone właściwymi przepisami informacje – w przeciwnym razie sąd może wezwać powoda lub powódkę do uzupełnienia braków formalnych, co wydłuży całą procedurę (także w kontekście wydłużenia czasu odpowiedzi na pozew o zapłatę). Warto więc wiedzieć, które informacje są niezbędne, by jak najszybciej odzyskać dług.

Co powinien zawierać pozew cywilny o zapłatę i jak go napisać?

Tak jak już zostało to wspomniane, formularz pozwu o zapłatę musi być wypełniony wszystkimi niezbędnymi danymi, istotnymi dla sprawy. Jak napisać pozew o zapłatę? Wśród informacji, które należy w nim umieścić można wyróżnić:

• wskazanie daty sporządzenia pozwu, miejsca oraz właściwego sądu;
• wymienienie stron postępowania wraz ze wskazaniem danych powoda lub powódki (osoby składającej pozew) oraz pozwanego czyli dłużnika (osoby fizycznej lub firmy);
• wskazanie kwoty dochodzonej przed sądem (wartość przedmiotu sporu);
• wskazanie żądania pozwu (w przypadku pozwu o zapłatę należności będzie to żądanie zapłaty na rzecz powoda przez pozwanego, przy czym jeśli podstaw do uzyskania zapłaty jest więcej – przykładowo, kilka faktur – należy wpisać tyle pozycji żądania pozwu, ile nieopłaconych faktur chce się uzyskać);
• wnioski dodatkowe – przykładowo, o wydanie sądowego nakazu zapłaty, o zwrot kosztów procesu od dłużnika, a także o przeprowadzenie rozprawy pod nieobecność powoda (ostatni wniosek ma zastosowanie, gdy powód nie może stawić się na rozprawie, a zależy mu na jak najszybszym zakończeniu sprawy);
• uzasadnienie pozwu o zapłatę, w którym powód wyjaśni sądowi, na jakiej podstawie ubiega się o zapłatę należności  oraz wskazanie dowodów;
• listę załączników do pozwu (wszystkie dokumenty, na które powód powołał się w uzasadnieniu pozwu muszą zostać wymienione w spisie załączników));
• własnoręczny podpis;

W Internecie, na łamach portali poradnikowych można znaleźć wiele wzorów pozwu o zapłatę, jednak jeśli powód chce mieć pewność, że jego pozew będzie sporządzony zgodnie z przepisami prawa, powinien skorzystać z pomocy adwokata. Można wówczas mieć pewność, że cała sprawa nie opóźni się ze względu na uchybienia formalne lub merytoryczne w pozwie.

W jakim trybie złożyć pozew o zapłatę należności?

Pozew cywilny o zapłatę można wystosować do sądu w ramach postępowania zwykłego, uproszczonego, upominawczego lub nakazowego. To, na jaki typ formuły powinien zdecydować się powód bądź powódka, zależy przede wszystkim od wartości przedmiotu sporu (czyli kwoty, jaką musi zapłacić dłużnik) oraz od dowodów w sprawie, którymi dysponuje powód. Czym różnią się te postępowania?

Pozew o zapłatę w postępowaniu zwykłym

Pozew w postępowaniu zwykłym dotyczy ogółu spraw cywilnych, natomiast w przypadku wystosowania pozwu o zapłatę – gdy najczęściej liczy się czas – warto pomyśleć nad innymi trybami złożenia takiego pozwu (także ze względu na koszty postępowania, gdyż postępowanie zwykłe może okazać się najdroższym trybem).

Pozew o zapłatę w postępowaniu uproszczonym

Możliwość złożenia pozwu o zapłatę należności w postępowaniu uproszczonym przeznaczona jest dla wierzycieli, których dłużnicy zalegają z zapłatą kwoty nie większej niż 20 tys. zł (innymi słowy: kwota przedmiotu sporu nie przekracza 20 tys. zł). Ponadto pozew w postępowaniu uproszczonym można składać na gotowym formularzu pozwu o zapłatę, dostępnym w sądzie – nie trzeba wówczas konstruować pozwu samodzielnie, co wpływa na przyspieszenie całej procedury. Dodatkowo postępowanie uproszczone stosuje się również w sprawach o zapłatę czynszu za użytkowanie lokali mieszkalnych (wówczas już bez względu na kwotę), a ponadto tę opcję wybierają również konsumenci – przykładowo, w sprawach o rękojmię czy zwrot należności za wadliwy towar (kwota przedmiotu sporu również nie przekracza 20 tys. zł.)

W postępowaniu uproszczonym jednym pozwem można dochodzić tylko jednego roszczenia. Połączenie kilku roszczeń w jednym pozwie jest możliwe tylko wtedy, gdy wynikają one z tej samej umowy lub umów tego samego rodzaju, np. kilku umów najmu.

Pozew o zapłatę w postępowaniu upominawczym

Możliwość złożenia pozwu o zapłatę należności w postępowaniu upominawczym dotyczy tych spraw, w których powód lub powódka już na etapie składania pozwu dysponują dowodami na winę dłużnika, niepozostawiającymi wątpliwości (przy czym stosuje się ten tryb wyłącznie w przypadku roszczeń pieniężnych). Dodatkowo postępowanie upominawcze może być rozpoczęte wtedy, gdy osoba składająca pozew zna adres dłużnika i wie, że dokumenty sądowe mogą być do niego dostarczone na terenie Polski. Jeśli sąd uzna, że dowody przedstawione przez powoda są wystarczające, wówczas wydaje nakaz zapłaty bez poprowadzenia rozprawy.

Pozew o zapłatę w postępowaniu nakazowym

Przy pozwie o zapłatę w postępowaniu nakazowym sprawa przebiega podobnie do trybu upominawczego, przy czym dowody, które przedstawia się sądowi, muszą zawierać się w katalogu dowodów określonych w artykule 485 Kodeksu Prawa Cywilnego (w katalogu znajdują się dokumenty urzędowe, zaakceptowane przez dłużnika rachunki, faktury, wezwanie dłużnika do zapłaty i pisemne oświadczenie dłużnika o uznaniu długu.). Ponadto roszczenie musi mieć charakter pieniężny (lub przebiegać ze wskazaniem rzeczy zamiennej). 

W postępowaniu nakazowym można również dochodzić roszczeń wynikających z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Rozpatrzenie pozwu kończy się wydaniem nakazu zapłaty, w którym sąd orzeka, że pozwany  ma w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie w całości (np. zapłacić za zaległe faktury) wraz z kosztami albo wnieść w tym terminie zarzuty. Odpis nakazu zapłaty otrzymuje powód i pozwany.

Złożenie pozwu do sądu o zapłatę należności: krok po kroku

Kiedy pozew jest już przygotowany, a rodzaj postępowania – wybrany, wówczas należy przygotować sam pozew w trzech egzemplarzach (jeden dla powoda, drugi dla sądu, a trzeci dla pozwanego). Dodatkowo w trzech egzemplarzach należy przygotować również załączniki do pozwu.

Kolejnym krokiem jest podpisanie pozwu oraz poświadczenie zgodności załączników z ich oryginałami. Można poświadczyć zgodność samodzielnie (przy czym w postępowaniu sąd może wezwać powoda do przedstawienia oryginałów dokumentów). Jeśli chce się uniknąć wezwania do przedstawienia oryginałów, warto uzyskać poświadczenie u notariusza lub poprosić o nie adwokata reprezentującego wierzyciela w sprawie.

Po skompletowaniu dokumentów oraz poświadczeniu ich zgodności przychodzi czas na złożenie pozwu. Jak to zrobić? Co do zasady, pozew o zapłatę należności składa się w dwóch egzemplarzach (jeden z nich przeznaczony jest dla sądu, a drugi – do wglądu dla osoby pozwanej) w biurze podawczym sądu rejonowego, właściwego dla miejsca zamieszkania dłużnika. Jeśli wartość przedmiotu sporu przekracza 75 tys. zł, wówczas składa się pozew do sądu okręgowego – również właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego. Jeśli miejsce zamieszkania dłużnika jest powodowi nieznane, może on złożyć pozew do sądu (rejonowego lub okręgowego – w zależności od wartości przedmiotu sporu) właściwego dla miejsca swojego zamieszkania. Warto pamiętać także o tym, że istnieje opcja złożenia pozwu drogą pocztową – za pośrednictwem listu poleconego.