Na szczęście dla frankowiczów ubiegających się o unieważnienie kredytu we frankach, pojawia się coraz więcej wyroków sądowych stwierdzających nieważność umowy frankowej. W poniższym wpisie kilka słów o takich przypadkach…

Sąd unieważnił kredyt frankowy, Kredyt we frankach – nieważna umowa z PKO BP, Unieważnienie umowy Fortis Bank… takie i podobne nagłówki widuje się ostatnio dość często w mediach, co oznacza, że sprawy frankowiczów idą w dobrym kierunku.

Czym jest kredyt frankowy?

Kredyt frankowy to kredyt zaciągnięty w Polsce, wypłacony w złotych ale indeksowany lub denominowany w walucie franka szwajcarskiego. Boom na takie kredyty odnotowano kilkanaście lat temu, kiedy wielu Polaków, budując się czy kupując mieszkania, skorzystało z okazji, biorąc tani wówczas z uwagi na stosowanie oprocentowania w LIBOR (a z pewnością tańszy od kredytu w złotówkach oprocentowanego w oparciu o WIBOR) kredyt hipoteczny w tzw. „frankach”.

O co chodzi w problemie kredytów we frankach?

Co z kredytami we frankach jest dziś nie tak? Zawirowania na rynkach finansowych przez ostatnie lata i wahania kursu franka szwajcarskiego sprawiły, że raty kapitałowe od udzielonych kiedyś kredytów frankowych znacząco wzrosły, co w wielu przypadkach sprawiło, że przekroczone zostały możliwości finansowe kredytobiorców, którzy borykają się obecnie z problemami spłaty kredytu. Dlatego od pewnego czasu frankowicze walczą w sądach o unieważnienie ich umów kredytowych lub starają się o tak zwane odfrankowienie kredytu.

Co można zrobić z kredytem we frankach?

Zarówno próba unieważnienia kredytu frankowego, jak i odfrankowienie go opiera się najczęściej na powołaniu się na klauzule abuzywne, czyli niedozwolone zapisy w umowach konsumenckich, które – umieszczone na przykład w umowie kredytowej – pozwalają ją kwestionować, a nawet uznać w całości za nieważną.

Klauzule niedozwolone w umowach kredytowych we frankach

W przypadku umów kredytowych w CHF klauzule abuzywne dotyczą zazwyczaj zmienności rat kredytowych, których wysokość uzależniona jest od kursu franka. Nie są to jednak jedyne zapisy, które pozwalają podważać zawarte niegdyś umowy z bankami.

Wygrane wyroki w sprawie kredytów frankowych

Kancelaria prawna Lexperiens ma na swoim koncie sprawy pozytywnie zakończone dla frankowiczów i wygrane „wyroki frankowe” z dużymi instytucjami finansowymi. Oto kilka przykładów…

Nieważność umowy kredytu indeksowanego banku Santander Bank Polska SA (Kredyt Bank SA)

Do unieważnienia umowy kredytowej doszło w tym przypadku między innymi na skutek nietransparentności dokumentu przygotowanego przez bank. Sąd uznał umowę za nieważną w całości, ponieważ nie wskazywała ona jednoznacznie na rzecz w tym przypadku najistotniejszą, a mianowicie na kwotę i walutę udzielonego kredytu. Niedostatecznie jasną (z punktu widzenia konsumenta) pozostawała kwestia, czy w dokumencie mowa jest o kwocie wyrażanej w PLN czy o jej równowartości w CHF. Korzystny dla frankowicza wyrok sądowy w tej sprawie wskazywał na jeszcze inne wady umowy kredytowej, które również podważały jej legalność. 

Więcej na ten temat w artykule: Nieważność umowy kredytu indeksowanego banku Santander Bank Polska S.A

Nieważność umowy kredytu denominowanego banku BOŚ SA

Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku innej sprawy i innego banku. Unieważnienie kredytu we frankach nastąpiło z między innymi powodu braku ścisłego określenia kwoty i waluty kredytu. Umowa wskazywała kwotę kredytu w CHF, narzucając jednocześnie kredytobiorcy możliwość jej wykorzystania i konieczność spłaty w PLN. Poszczególne raty kredytowe przeliczane były z PLN na CHF, a potem z CHF na PLN w oparciu o kursy tabeli banku. Do tego ani sama umowa , ani – stanowiący jej część –  Zbiór Ogólnych Zasad Kredytowania w Zakresie udzielania Kredytów Hipotecznych, nie określały reguł ustalania tych kursów. Ostatecznie wyrok w sprawie tego kredytu frankowego – tak jak poprzedni – był przychylny dla pozywającej bank strony. Sąd uznał, że umowa jest nieważna. Jej konstrukcja narzucona klientowi przez bank doprowadziła bowiem do naruszenia swobody umów, w wyniku czego jedna ze stron pozostaje podporządkowania drugiej, bez opcji odwołania się do jakichkolwiek obiektywnych kryteriów.

Więcej o tej sprawie i uzasadnieniu wyroku w artykule: Nieważność umowy kredytu denominowanego banku BOŚ S.A

Ustalenie nieważności umowy kredytu EFG Eurobank Ergasias SA (Raiffeisen Bank International AG)

Do unieważnienia tego kredytu frankowego przez sąd doprowadziło naruszenie zasady swobody umów i abuzywny charakter niektórych zapisów zawartych przez bank w umowie kredytowej. Bank przyznał sobie (poprzez własne tabele kursowe) prawo do samodzielnego ustalania świadczeń kredytobiorców. Klauzule niedozwolone skutkowały tym, że w umowie zabrakło zasad wyjaśniających indeksację kredytu do waluty CHF, jak również przeliczania rat z CHF na PLN. Brak takiej regulacji powoduje, że podstawowe świadczenie pozostaje nieuzgodnione, a zatem umowa jest nieważna.

Więcej o tym w artykule: Ustalenie nieważności umowy kredytu EFG Eurobank Ergasias SA Spółka Akcyjna – Oddział w Warszawie

Kredyt denominowany we frankach – nieważna umowa z PKO BP SA

Wyrok w sprawie kredytu frankowego w tym przypadku sąd uzasadnił obszernie, wskazując przede wszystkim na to, iż przedmiotem kredytu musi być określona kwota pieniężna, a umowa kredytowa musi zawierać zasady spłaty tej kwoty. Podkreślono ponadto istotną kwestię, że w wykonaniu umowy o kredyt frankowy (kredyt denominowany/indeksowany) nie dochodzi de facto do zakupu przez bank waluty i sprzedaży jej klientowi, który dokonuje dzięki temu spłaty rat. Wszelkie operacje wykonywane są jedynie „na papierze”, dla celów księgowych, natomiast do faktycznego transferu wartości dewizowych w którąkolwiek stronę nie dochodzi. Poza tym, kredyt walutowy to – z definicji – kredyt, który daje kredytobiorcy możliwość domagania się wypłaty i spłaty pieniędzy w walucie kredytu. Tutaj nie ma takiej opcji, a niedopuszczalne jest, aby postanowienia umowne dawały jednej ze stron uprawnienia do kształtowania według swojej woli zakresu obowiązków drugiej strony.

Więcej informacji o tym przypadku unieważnienia umowy z bankiem w artykule: Kredyt denominowany we frankach – nieważna umowa z PKO BP S.A.

Inne wygrane wyroki sądowe unieważniające kredyty we frankach

Jeśli dobrze poszukać, okazuje się, że wyroków w sprawie kredytów frankowych jest coraz więcej i wiele z nich jest już prawomocnych. O unieważnieniach umów kredytowych dowiadujemy się także w kontekście roszczeń wysuwanych przez klientów mBanku, Raiffeisen Banku, Banku Millennium i innych. Dominują przy tym dwie linie orzecznicze. W pierwszej skutkiem wyeliminowania z umowy zapisów niedozwolonych staje się ona nieważna, ponieważ nie można jej wykonać. W drugim przypadku eliminacja klauzul abuzywnych skutkuje tym, że umowa obowiązuje w pozostałym jej zakresie. 

Więcej korzystnych wyroków uzyskanych przez Kancelarią Lexperiens można poznać tutaj.